เทคนิคการจัดทำ JSA สำหรับจป.

          การชี้บ่งอันตรายด้วยวิธี Job Safety Analysis (JSA) เป็นวิธีหนึ่งในการชี้บ่งอันตรายในกระบวนการจัดการความเสี่ยง โดยเป็นการค้นหาอันตรายที่อาจเกิดขึ้นในแต่ละขั้นตอนของงานหรือขั้นตอนของกิจกรรม ซึ่งส่งผลกระทบต่อความปลอดภัยและสุขอนามัยของผู้ปฏิบัติงาน จึงต้องกำหนดมาตรการในการควบคุมป้องกันอันตรายอันนำไปสู่การจัดทำแผนจัดการความเสี่ยงต่อไป นอกจากนั้นการชี้บ่งอันตรายด้วยวิธี JSA ยังเป็นวิธีการที่เหมาะสม และมีประสิทธิภาพในการนำไปจัดทำข้อบังคับว่าด้วยความปลอดภัยในการทำงานตามกฎกระทรวงกำหนดมาตรฐานในการบริหารและการจัดการด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทำงาน พ.ศ. 2549

วัตถุประสงค์ของการทำ JSA

          1. เพื่อให้เรียนรู้งานที่ควบคุมมากขึ้น

          2. เพื่อให้พนักงานมีความรู้และทัศนคติด้านความปลอดภัยดีขึ้น

          3. เพื่อช่วยในการปรับปรุงวิธีการทำงาน สภาพแวดล้อมในการทำงานให้ดีขึ้น และทำให้ขั้นตอนในการทำงานปลอดภัยมากขึ้น ลดค่าใช้จ่ายที่จะเกิดขึ้นเนื่องจากการเกิดอุบัติเหตุ

          4. เพื่อใช้เป็นแนวทางในการฝึกอบรมพนักงานประจำการและพนักงานใหม่ในด้านความปลอดภัยได้อย่างดี

          5. เพื่อให้สามารถนำผลการวิเคราะห์ไปกำหนดเป็นมาตรฐานความปลอดภัยและใช้ในการวางแผนงานด้นความปลอดภัย

ประโยชน์ที่ได้จากการทำ JSA

          - เพื่อขี้บ่งอันตรายที่มีอยู่ (existing hazards)
          - เพื่อชี้บ่งอันตรายที่อาจเกิดขึ้น (potential hazards)
          - เรียงลำดับมาตรการการปรับปรุงแก้ไข
          - ลด และ/หรือ ขจัดอันตราย
          - เพิ่มจิตสำนึกด้านความปลอดภัยแก่พนักงาน

การวิเคราะห์งานเพื่อความปลอดภัย

ขั้นตอนการวิเคราะห์งานเพื่อความปลอดภัย มี 4 ขั้นตอน
          ขั้นตอนที่ 1 การเลือกงานที่ทำการวิเคราะห์
          ขั้นตอนที่ 2 การจัดลำดับวิธีการทำงานเป็นขั้นตอนที่เหมาะสม
          ขั้นตอนที่ 3 การค้นหาอันตรายที่จะเกิดขึ้นในแต่ละขั้นตอน
          ขั้นตอนที่ 4 การกำหนดวิธีการทำงานที่ถูกต้องปลอดภัยและสามารถป้องกันอันตรายที่พบได้

การวิเคราะห์งานเพื่อความปลอดภัย (JSA) เป็นกระบวนการที่มีความสำคัญอย่างมากในการป้องกันอุบัติเหตุและการบาดเจ็บในสถานที่ทำงาน มีประโยชน์หลายด้านไม่ว่าจะเป็นเรื่องการประหยัดค่าใช้จ่าย การเพิ่มความรับผิดชอบ และการปรับปรุงกระบวนการทำงาน องค์กรควรให้ความสำคัญกับการดำเนินการ JSA เพื่อประสบความสำเร็จในการป้องกันอุบัติเหตุและการบาดเจ็บในสถานที่ทำงานและเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงานขององค์กรด้วยกัน

ขั้นตอนพื้นฐานการทำ JSA

          ขั้นตอนที่ 1 การเลือกงานที่ทำการวิเคราะห์อาศัยหลักเกณฑ์ต่อไปนี้เป็นเครื่องมือช่วยในการตัดสินใจ
1. งานที่เกิดอุบัติเหตุบ่อย
2. งานที่มีอันตรายมาก
3. งานใหม่ที่ไม่คุ้นเคย หรืองานที่เปลี่ยนแปลงกรรมวิธีในการผลิต
4. งานที่มีผู้ปฏิบัติงานมาก
 
          ขั้นตอนที่ 2 การจัดลำดับวิธีการทำงานเป็นขั้นตอนที่เหมาะสม
1. เริ่มต้นนับขั้นตอนเมื่อมีการกระทำเกิดขึ้น
2. เขียนขั้นตอนตามลำดับของงาน
 
          ขั้นตอนที่ 3 การค้นหาอันตรายที่จะเกิดขึ้น ในแต่ละขั้นตอน
3.1 กระแทก 
3.2 ตกจากที่สูง 
3.3 สะดุด หกล้ม 
3.4 เศษวัตถุกระเด็นและ อื่นๆ
3.5 ถูกหนีบ
3.6 ถูกกระแทก
3.7 ถูกไฟฟ้าดูด
          
          ขั้นตอนที่ 4 การกำหนดวิธีการทำงานที่ถูกต้องปลอดภัย และสามารถป้องกันอันตรายที่พบได้

หลักพิจารณา PEME

          วิเคราะห์หาแหล่งอันตายที่ซ่อนอยู่ในขั้นตอนย่อย แหล่งอันตราย PEME
          P People
          E Equipment, Machine, Tool
          M Material
          E Environment
 

การค้นหาอันตราย

คน (People)

- มีสิ่งใดบ้างที่สัมผัสแล้วทำให้เกิดบาดเจ็บ เจ็บป่วยเครียด และเมื่อยล้า
- พนักงานมีโอกาสที่ถูกดึง สัมผัส/ติด เข้าไปอยู่ระหว่างจุดอันตรายหรือตกลงมา/ตกเข้าไปในจุดที่เป็นอันตรายหรือไม่ 
 

อุปกรณ์ (Equipment)

- มีอันตรายใดบ้างที่เกิดจากเครื่องมือ เครื่องจักรยานพาหนะ อุปกรณ์ต่างๆ

- เหตุฉุกเฉินอะไร(ที่เกิดขึ้นกับอุปกรณ์ ที่เกิดขึ้นบ่อย

- อุปกรณ์จะทำให้เกิดความสูญเสียในด้านความปลอดภัยคุณภาพงานและการผลิตได้อย่างไร 

วัสดุ (Material)

- มีอันตรายใดบ้างที่มีอยู่ในสารเคมี วัตถุดิบหรือผลิตภัณฑ์

- มีปัญหาเฉพาะใดบ้างที่เกิดจากการยก ขนย้าย ลำเลียงวัสดุ

- วัสดุต่าง ๆ จะทำให้เกิดความสูญเสียในด้านความปลอดภัย คุณภาพงานและการผลิตได้อย่างไร

สิ่งแวดล้อม (Environment)
- ปัญหาใดที่อาจจะเกิดขึ้นจากความสกปรกและความไม่เป็นระเบียบในสถานที่ทำงาน
- ปัญหาใดที่อาจจะเกิดขึ้นจากเสียง แสง ความร้อน ความเย็น รังสี ความสั่นสะเทือน การระบายอากาศ
- ปัจจัยทางด้านสิ่งแวดล้อมจะทำให้เกิดความสูญเสียในด้านความปลอดภัย คุณภาพงานการผลิตได้อย่างไรผลกระทบร้ายแรงอื่นๆถ้าหากมีปัญหาอันจากงานที่ทำ