การพัฒนาพฤติกรรมความปลอดภัยด้วยวิธีการฝึกหยั่งรู้อันตราย (KYT)

“KYT” คือ วิธีการวิเคราะห์หรือคาดการณ์ถึงอันตรายที่อาจเกิดขึ้นจากการทํางาน พร้อมทั้งกําหนด มาตรการหรือวิธีการจัดการอันตรายเหล่านั้นเพื่อให้เกิดความปลอดภัย
- K (Kiken) แปลว่า อันตราย
- Y (Yoshi) แปลว่า คาดการณ์หรือทํานายล่วงหน้า
- T (Training)แปลว่า การฝึกอบรม

(1) ปลูกฝังจิตสำนึกด้านความปลอดภัยของผู้ปฏิบัติงานให้ปฏิบัติงานด้วยความระมัดระวัง
(2) คิดพิจารณาก่อนที่จะทํางานทุกครั้งว่ามีอันตรายอะไรที่อาจเกิดขนและจะป้องกันอย่างไร
(3) การให้คํามั่นสั่ญญาหรือปฏิญาณตนของผู้ปฏิบัติงานทุกคนว่า “อุบัตเหตุต้องเป็นศูนย์ ” ก่อนลง มือปฏิบัติงาน
(4) การเตือนตัวเองก่อนลงมือทํางาน ว่าทุกอย่างพร้อมและปลอดภัยต่อการทํางานแล้ว จึงเริ่มลง มือทํางานได้โดยการใช้วิธี“มือชี้ปากย้ํา”

(1) ปลูกจิตสํานกในการป้องกันอันตรายจากการทํางาน ด้วยการค้นหาอันตรายต่างๆ
(2) ฝึกให้พนักงานได้รู้จักอันตรายที่อาจเกิดขึ้นจากการปฏิบัติงานและสามารถคาดการณ์ล่วงหน้าถึง อันตรายที่อาจเกิดขึ้นได้
(3) เตือนสติพนักงานก่อนลงมือทํางานและช่วยกระตุ้นให้ผู้ปฏิบัติงานทํางานด้วยความระมัดระวัง
(4) ช่วยค้นหาอันตรายที่แอบแฝงอยู่ในการทางาน ํ ซึ่งอาจเกิดจากการกระทําที่ไม่ปลอดภัยของ ผู้ปฏิบัติงานหรือสิ่งแวดล้อมการทํางานที่ไม่ปลอดภัย
(5) พนักงานได้มีส่วนร่วมในการค้นหาและกำหนดวิธีการป้องกันอันตรายจากการทํางาน
(6) ทําให้เกิดความสามัคคีในการดําเนินกิจกรรม เพื่อสร้างจิตสํานึกด้านความปลอดภัยในการทํางาน

เป็นรูปแบบที่เหมาะสําหรับงานที่มีอันตรายมาก งานที่มีความซับซ้อนหรืองาน ที่มีผู้ปฏิบัติงานหลายคน โดยทั่วไปใช้เวลาประมาณ 20 นาทีและมแบบฟอร์มเป็นเครื่องมือสําคัญ

เป็นรูปแบบที่เหมาะสําหรบงานที่มีอันตรายไม่มากนัก งานที่ไม่มีมีความซับซ้อนแต่ ในบางกรณีอาจจะใช้กับงานที่มีอันตรายหลายอย่างได้แต่ต้องเลือกอันตรายที่สําคัญที่สุดมาทําการวิเคราะห์ ส่วนที่เหลือให้ทำเพิ่มเติมในครั้งต่อๆ ไป โดยทั่วไปใช้เวลาประมาณ 10 นาที

เป็นรูปแบบการวิเคราะห์อันตรายที่อาจมีในงานที่ต้องปฏิบัติงานอยู่ทุกวัน ซึ่ง เป็นงานที่มีอันตรายน้อย ไม่รุนแรง โดยจะต้องคาดการณ์ถึงอันตรายและวิธีการแก้ไขอันตรายนั้นๆ โดยทั่วไปใช้เวลาประมาณ 5นาทีจากนั้น จงใช้วิธีมือชี้ปากย้ำ

เพื่อป้องกันความผิดพลาดในการปฏิบัติงาน และลดอุบัติเหตุให้เป็นศูนย์ ซึ่งต่อมาได้กลายเป็นวิถีปฏิบัติที่ใช้กันทั่วไปในโรงงานอุตสาหกรรมของญี่ปุ่น และกำหนดไว้เป็นมาตรการด้านการสร้างจิตสำนึกความปลอดภัยที่สำคัญของ สมาคมสุขภาพและความปลอดภัยในอุตสาหกรรมของญี่ปุ่น (Japan Industrial Safety and Health Association) โดยนำความหมายของ 3 มารวมกัน

โดยให้พนักงานรวมกันเป็นกลุ่ม และพิจารณาจากรูปภาพของสถานที่ทำงานแห่งหนึ่ง โดยจะมีหนึ่งคนเป็นผู้นำในการมองหาจุดอันตราย จากนั้นจะชี้นิ้วไปที่ตำแหน่งที่ไม่ปลอดภัยในรูปภาพ แล้วเปล่งเสียงออกมา เช่น เป็นรูปภาพของพนักงานคนหนึ่งกำลังปีนบันได (แบบพาดกับผนัง) ขึ้นไปเพื่อปฏิบัติภารกิจบางอย่าง ผู้นำ ก็จะชี้นิ้วไปที่บันไดนั้น แล้วเปล่งเสียงว่า “จับบันไดให้นิ่งทุกครั้ง ไม่พลาดพลั้งเกิดอุบัติเหตุ” แล้วพนักงานในกลุ่มคนที่เหลือก็จะพูดตามสามครั้ง โดยทำท่าชี้นิ้วไปยังตำแหน่งดังกล่าวพร้อมๆ กัน การฝึกปฏิบัติเช่นนี้ก่อนเริ่มงาน หรือก่อนเข้ากะทำงานเป็นประจำทุกวัน ก็จะทำให้พนักงานเกิดจิตสำนึกต่อความปลอดภัยโดยอัตโนมัติ ถ้าวิเคราะห์ตามหลักการพัฒนาสมอง เรียกว่าเป็นการกระตุ้นให้เกิดการโปรแกรมให้สมองรับรู้และตื่นตัวอยู่เสมอ

โดยวิธีการนี้ไม่จำเป็นต้องทำทุกวัน ส่วนใหญ่ทำเป็นรอบเวลาหรือครั้งคราวตามที่กำหนดไว้ในแผนงาน แต่ก็อาจจะมีบางแห่งที่ปฏิบัติกันเป็นประจำทุกวัน แทนการฝึกฝนจากรูปภาพ เพื่อเน้นย้ำและเตือนตนเองทุกครั้งก่อนลงมือทำงาน เพื่อให้แน่ใจว่าทุกสิ่งทุกอย่างอยู่ในสภาพที่พร้อมและปลอดภัย โดยการชี้นิ้วไปที่วัสดุ อุปกรณ์ เครื่องจักร หรือสถานที่ทำงานใดๆ พร้อมกับกล่าวว่า “ทุกอย่างพร้อมและปลอดภัย โอเค” เรียกการทำเช่นนี้ว่า “มือชี้ ปากย้ำ”

การวิเคราะห์เพื่อความปลอดภัยแบบ KYT จะเน้นการสร้างจิตสำนึกในการป้องกันอันตรายทุกครั้งก่อนลงมือปฏิบัติงาน ดังนั้นประโยชน์ของการดำเนินการวิเคราะห์แบบ KYT มีดังนี้
(1) เป็นเครื่องมือปลูกฝังจิตสำนึกในการป้องกันอันตรายจากการทำงาน ด้วยการค้นหาอันตรายต่างๆ ก่อนลงมือทำงาน
(2) เป็นการฝึกให้ผู้ปฏิบัติได้รู้จักอันตรายที่อาจเกิดขึ้นจากการปฏิบัติงาน ไม่ว่าจะเป็นงานที่มีอันตรายมากหรือน้อย หรือแม้กระทั่งงานที่ทำอยู่เป็นประจำและสามารถคาดการณ์ล่วงหน้าได้ว่าอาจมี อันตรายอะไรเกิดขึ้น
(3) เป็นการเตือนสติผู้ปฏิบัติงานก่อนลงมือทำงาน และช่วยกระตุ้นเตือนให้ผู้ปฏิบัติงานให้ทำงานด้วยความระมัดระวัง
(4) เป็นวิธีการหนึ่งที่ช่วยค้นหาอันตรายที่แฝงอยู่ในงานไม่ว่าอันตรายนั้นอาจเกิด จากสภาพการณ์ที่ไม่ปลอดภัยหรือการกระทำที่ไม่ปลอดภัยของผู้ปฏิบัติงาน
(5) เป็นวิธีป้องกันอันตรายจากการทำงานโดยผู้ปฏิบัติงานได้มีส่วนร่วมดำเนินการ ไม่ว่าจะเป็นการเริ่มต้นค้นหาอันตรายและควบคุมป้องกันได้ด้วยตนเอง
(6) ทำให้เกิดความสามัคคีและความเป็นอันหนึ่งอันเดียวในการดำเนินกิจกรรม เพื่อสร้างจิตสำนึกด้านความปลอดภัยในการทำงาน