มาตรฐานการตรวจสอบระบบไฟฟ้า สำหรับ โรงงานอุตสาหกรรม

(1) ใช้อุปกรณ์ตัดวงจรอัตโนมัติ การติดตั้งอุปกรณ์ตัดวงจรอัตโนมัติ เป็นส่วนนึงที่ช่วยเพิ่มความปลอดภัยในการใช้งานไฟฟ้า เพราะเมื่อมีกระแสไฟฟ้าที่รั่วไหลออกจากเครื่องใช้ไฟฟ้า กระแส ไฟฟ้าลัดวงจร หรือมีกระแสไฟฟ้าไหลลงดิน โดยผ่านตัวนำหรือร่างกาย หรือสื่ออื่นๆ จะทำให้อุปกรณ์นี้ตัดวงจรทันที ทำให้ผู้ใช้งานไม่ได้รับอันตรายจากกระแสไฟฟ้ารั่วไหลนั่นเอง
(2) ติดตั้งสายดิน สายดินนั้น เป็นอุปกรณ์ที่ช่วยระบายกระแสไฟฟ้าที่ไหลออกนอกวงจรลงสู่พื้นดิน สายดิน จะช่วยลดอันตรายที่จะเกิดขึ้นกับร่างกาย หรือภายในวงจร โดยที่สายดินจะติดตั้งไว้อยู่ที่เมนไฟ และมักจะทำงานคู่กับอุปกรณ์ตัดวงจรอัตโนมัติ
(3) แยกวงจร ให้เป็นส่วนๆ สำหรับการติดตั้งระบบไฟฟ้า ไม่ควรเดินทุกอย่างภายในอาคารให้อยู่ภายในสวิตช์เดียว ควรจะแยกวงจรให้เป็นส่วน ๆ ซึ่งจะช่วยความปลอดภัย และการแก้ไขและบำรุงรักษาก็จะทำให้ง่ายขึ้นอีกด้วย นอกจากนี้ยิ่งเป็นเครื่องใช้ไฟฟ้าที่มีการใช้ปริมาณไฟฟ้าสูงๆ อาทิเช่น เครื่องปรับอากาศ ควรมีการแยกสวิตช์โดยเฉพาะ
(4) เลือกขนาดสายไฟให้เหมาะกับการใช้งาน ในระหว่างที่วางระบบไฟฟ้า ควรคำนวนถึงปริมาณไฟฟ้าที่คาดว่าจะใช้งานภายในอาคาร โดยเฉพาะโรงงานอุตสาหกรรม การเลือกใช้สายไฟขนาดธรรมดาก็จะไม่เพียงพอต่อการใช้งาน ซึ่งถ้าเลือกใช้สายไฟที่มีขนาดเล็กเกินไป จะทำให้สายไฟมีความร้อนสูง และฉนวนกันไฟฟ้าจะเกินการละลาย และอาจจะทำให้เกิดไฟฟ้าลัดวงจรได้
(5) เดินสายไฟภายในท่อร้อยสายไฟ การเดินสายไฟโดยเฉพาะการเดินในที่ลับตาเช่น ใต้ผนัง ใต้ฝ้า ควรจะมีการเดินภายใน ท่อร้อยสายไฟ ไม่ว่าจะเป็นท่อแข็งหรือแบบท่ออ่อน เพราะการใช้งานตามสภาพแวดล้อมอาจจะโดนสิ่งแปลกปลอม อาทิเช่น ฝุ่น น้ำ แมลง หรือสัตว์อื่นๆ ที่จะเข้าไปทำลายสายไฟ ซึ่งจะทำให้สายไฟชำรุดเสียหายได้
(6) ตรวจสอบอุปกรณ์ไฟฟ้าอยู่ตลอด ทั้งอุปกรณ์ไฟฟ้า และเครื่องใช้ไฟฟ้า จะมีอายุการใช้งานในตัว ดังนั้นเมื่อมีการใช้งานในระยะเวลาหนึ่ง ควรมีการตรวจเช็คและเปลี่ยนใหม่ถ้าหากมีการชำรุด เช่น สายไฟโดยปกติแล้วจะมีอายุการใช้งานประมาณ 7 – 8 ปี เมื่อเห็นสายไฟเปลี่ยนสี หรือกรอบแตก ควรรีบเปลี่ยนทันที เพราะอาจจะเป็นต้นเหตุของอุบัติเหตุจากการใช้ไฟฟ้าได้ และไม่ควรทำการซ่อมหรือเปลี่ยนด้วยตัวเอง ควรจะให้ช่างผู้เชี่ยวชาญมาซ่อมจะดีที่สุด
(7) เลือกช่างติดตั้งไฟฟ้าที่ไว้ใจได้ สุดท้ายการติดตั้งระบบไฟฟ้า ก็จะขึ้นอยู่กับช่างที่เลือกใช้ติดตั้งอีกด้วย เพราะมันเกี่ยวข้องกับความปลอดภัยของผู้ใช้ไฟฟ้าภายในบ้านอีกด้วย

(1) เกิดจากมีการใช้ไฟฟ้าจากเครื่องใช้ไฟฟ้าหลายเครื่องพร้อมๆ กัน ทำให้มีการใช้กำลังไฟมากเกินไป
(2) หากมีอาการไฟตกเหมือนกันภายในระแวกเดียวกัน นั่นคือ ในระแวกนั้นๆ มีการใช้ไฟฟ้ามากเกินไป
(3) โดยที่ไฟฟ้าจากต้นทางมีไม่เพียงพอ
(4) ตัวนำไฟฟ้าภายในบ้าน อาจจะมีการขัดข้อง หรือเกิดไฟช็อต ภายในบ้าน ถ้าพบปัญหาในด้านนี้ ควรรีบทำการแก้ไข
(5) เกิดการชำรุดของสายไฟภายในบ้าน ทำให้สูญเสียแรงดันไฟฟ้าอยู่ตลอดเวลา
(6) มีกระแสไฟฟ้าไหลลงดิน
(7) เกิดการกระชากของกระแสไฟ ภายในบ้าน
(8) เกิดจากสภาพอากาศภายนอก เช่น ฝนตกหนัก ฟ้าผ่า ฟ้าร้อง
(9) อยู่ห่างไกลจากสถานีจ่ายไฟ ทำให้แรงดันไฟฟ้าตกลงได้

(1) เมื่อเกิดไฟตกภายในบ้าน สิ่งแรกๆ ที่ต้องทำคือการปิดเครื่องใช้ไฟฟ้าที่มีอัตรากินไฟเป็นปริมาณมาก และสังเกตว่าแรงดันไฟฟ้านั้นกลับมาปกติหรือไม่ เช่น เมื่อไฟตก หลอดไฟจะสว่างน้อยลง เราอาจจะ เปิด เครื่องปรับอากาศ คอมพิวเตอร์ ถ้าหลอดไฟกลับมาสว่างนั่นคือไฟตกเกิดจากเครื่องใช้ไฟฟ้าชนิดนั้นๆ
(2) ติดตั้งอุปกรณ์ควบคุมไฟฟ้า (Automatic Volate Stabilizer) จะเป็นอุปกรณ์ที่ใช้ในการควบคุมแรงดันไฟฟ้า ให้คงที่สม่ำเสมอ
(3) ใช้เครื่องสำรองไฟ (UPS) เป็นอุปกรณ์ที่นิยมมาใช้กับอุปกรณ์อิเล็กทรานิกส์ที่มีความซับซ้อน เช่น คอมพิวเตอร์ เพราะถ้าหากไฟตก เครื่องคอมพิวเตอร์อาจจะเสียหายได้ จากปัญหาเล็กน้อย ทั้งข้อมูลเสียหายจนถึงเครื่องคอมพิวเตอร์ไม่สามารถใช้งานได้ ซึ่งเครื่องสำรองไฟจะมีตั้งแต่ตัวเล็กๆ ที่ใช้งานได้กับอุปกรณ์ไม่กี่ชิ้น จนถึงเครื่องใหญ่ ๆ ที่ครอบคลุมอุปกรณ์ไฟฟ้าได้มากมาย
(4) เลือกใช้ปลั๊กไฟที่มีระบบ Serge Protection ปลั๊กไฟชนิดนี้จะติดตั้งอุปกรณ์ปรับค่าแรงดันไฟฟ้าให้คงที่ จากไฟตก ไฟเกิน ไฟกระชาก แต่จะทำได้ในระยะเวลาสั้นๆ เท่านั้น และสามารถทำงานเต็มที่ในบ้านที่ติดตั้งสายดินอย่างถูกต้อง
(5) หากเกิดไฟตกอย่างต่อเนื่อง ในระยะยาวไม่ควรปล่อยไว้ ควรรีบแจ้งการไฟฟ้าที่ดูแลเขตนั้นๆ เพื่อหาสาเหตุและวิธีการแก้ไขต่อไป

หน่วยวัดทางไฟฟ้า เป็นหน่วยมาตรฐานสากลที่ใช้ในการแยกหน่วยของการระบบไฟฟ้า โดยจะมีอยู่ในหลายหน่วย เช่น แรงดันไฟฟ้า กระแสไฟฟ้า กำลังไฟฟ้า พลังงานไฟฟ้า เป็นต้น มารู้จักกับหน่วยวัดทางไฟฟ้าต่างๆ ได้เลย

คือจุดที่วงจรไฟฟ้าที่มีแรงดันไฟฟ้าต่างกันมากๆมาสัมผัสกัน หรือตัวนำไฟฟ้า 2 จุดมีการถ่ายเทพลังงานเป็นจำนวนมากๆ ทำให้เกิดความร้อนสูงขึ้น หรือเกิดประกายไฟขึ้น เป็นสาเหตุของอัคคีภัยหรือไฟไหม้ได้

(1) คอยตรวจเช็คสายไฟอยู่เสมอ เมื่อพบเห็นสายไฟที่เริ่มเก่าหรือขาด ควรรีบเรียกช่างไฟ เพื่อทำการเปลี่ยนสายไฟใหม่ หรือทำการซ่อมแซมให้ใช้งานให้เป็นปกติ อย่างเร็วที่สุด
(2) ตรวจสภาพเครื่องใช้ไฟฟ้า หมั่นดูแลและตรวจสอบเครื่องใช้ไฟฟ้า หากมีอาการผิดปกติ เช่น เครื่องใช้ไฟฟ้าทำงานผิดปกติ มีกลิ่นไหม้ ควรเลิกใช้และเปลี่ยนในทันที
(3) เลือกซื้ออุปกรณ์ที่ได้รับมาตรฐาน เมื่อจะทำการซื้ออุปกรณ์ไฟฟ้าใดๆ อย่ามองแต่ราคาถูกเพียงอย่างเดียว ต้องสังเกตถึงอุปกรณ์ว่าได้รับมาตรอะไรบ้าง โดยเบื้องต้นจะต้องมี มอก. รวมถึงมีฟิวส์ที่ตัดกระแสไฟฟ้าในตัว
(4) อย่าใช้ไฟฟ้าเกินกำลัง อุปกรณ์ไฟฟ้าแต่ละชนิดจะมีความสามารถสูงสุดที่สามารถรับได้ ไม่ควรต่อเครื่องใช้ไฟฟ้าให้เกินวัตต์ ที่อุปกรณ์สามารถรับได้ รวมถึงสายไฟด้วย ถ้าหากภายในอาคารต้องการใช้ไฟฟ้าเป็นปริมาณมากๆ การเดินสายไฟควรเดินสายไฟในขนาดที่สามารถรองรับการใช้งานได้
(5) ติดตั้งระบบตัดไฟอัตโนมัติ ระบบตัดไฟเป็นระบบที่ช่วยป้องกันภัยที่เกิดจากไฟฟ้าลัดวงจรได้เป็นอย่างดี เพราะเมื่อมีจุดที่กระแสไฟฟ้าเดินผิดปกติ ระบบจะทำการตัดระบบไฟฟ้าทันที และช่วยป้องกันไฟฟ้าลัดวงจรได้เป็นอย่างดี

สายดิน (Earthing System) เป็นตัวนำหรือเป็นสายไฟที่ต่อจากอุปกรณ์ไฟฟ้า ให้เป็นเส้นทางสามารถนำกระแสไฟฟ้าที่เกิดการรั่วไหลลงไปสู่ดิน เพื่อไม่ให้เป็นเป็นอันตรายต่อคน และเป็นเส้นทางให้กระแสไฟฟ้ารั่วไหลกลับไปยังหม้อแปลงไฟฟ้า ทำให้เครื่องตัดไฟทำงาน ระบบสายดินเป็นอีกข้อบังคับที่ทางการไฟฟ้านครหลวงนำมาใช้สำหรับผู้ยื่นของไฟฟ้ารายใหม่ เนื่องจากสมัยก่อนมีผู้ที่ประสบอันตรายจากไฟฟ้าเป็นจำนวนมาก จึงเป็นข้อบังคับที่จำเป็นต้องปฎิบัติตาม เพื่อความปลอดภัยสำหรับการใช้งานไฟฟ้านั่นเอง

(1) ไฟฟ้าแรงสูง
เมื่อพูดถึงไฟฟ้าแรงสูง ทุกคนอาจจะติดว่ามันคงเป็นไฟฟ้าเหมือนกันวิ่งตามสายไฟมาเหมือนกัน แต่จริงๆ แล้วไฟฟ้าแรงสูงนั้นมีค่าแรงดันไฟฟ้าสูงกว่าไฟฟ้าตามบ้านเป็นอย่างมาก และผ่านการแปลงด้วยหล้อแปลงไฟฟ้าตามจุดต่างๆ จนลดลงเหลือ 220V ที่ใช้งานตามบ้านทั่วไป การส่งไฟฟ้ามาในระยะทางไกลๆ จากโรงไฟฟ้า เป็นร้อยๆ กิโลเมตร จำเป็นจะต้องส่งไฟฟ้าที่มีแรงดันสูงออกมา เพราะไฟฟ้าที่มีแรงดันมากๆ จะสามารถเดินทางไปในระยะทางที่ไกลและลดการสูญเสียไฟฟ้าได้ดีกว่า ไฟฟ้าแรงสูงจะมีอยู่หลายระดับแรงดันไฟฟ้า ตามรายละเอียดจากการไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย มีดังนี้
500 กิโลโวลต์ (500KV)
230 กิโลโวลต์ (230KV)
115 กิโลโวลต์ (115KV)
69 กิโลโวลต์ (69KV)
ซึ่งจุดสังเกตคือยิ่งเสาที่มีขนาดสูงมากก็ยิ่งเป็นเสาไฟฟ้าที่มีแรงดันไฟฟ้ายิ่งมาก และสายไฟฟ้าบนเสา ก็ไม่ควรไปเข้าใกล้อย่างมาก เพราะเป็นอันตราย โดยควรอยู่ห่างจากสายอย่างน้อย 4 เมตร
(2) ไฟฟ้า 3 เฟส (ไฟฟ้าโรงงาน)
ระบบไฟฟ้า 3 เฟส จะมีสายไฟในระบบถึง 4 เส้น ซึ่งสายไลน์กับไลน์ในจะมีแรงดังไฟฟ้า 380-400 V และสายไลน์กับสายนิวทรอลมีแรงดันไฟฟ้า 220-230V มีความถี่ที่ 50Hz และสายนิวทรอลที่ไม่มีไฟอีก 1 เส้น
ซึ่งระบบไฟฟ้า 3 เฟานี้ จะเหมาะสำหรับอุปกรณ์ไฟฟ้าสำหรับโรงงาน ที่ใช้กับเครื่องจักรอุตสาหกรรมโรงงาน เพราะเครื่องจักรเหล่านี้ใช้แรงดันไฟฟ้าสูงกว่าปกติ และมีการเปิดการใช้งานแบบต่อเนื่อง พร้อมๆ กัน
ระบบไฟฟ้า 3 เฟส ก็สามารถติดตั้งภายในบ้านได้ แต่จะต้องแบ่งใช้ไฟฟ้า เป็น 3 ชุด ชุดละ 1 เฟส กระจายไปตามจุดต่างๆ ภายในบ้าน ทำให้สามารถใช้งานภายในบ้านได้ แต่การขอใช้งานไฟฟ้า 3 เฟส จะมีขั้นตอนค่อนข้าง เยอะ และมีค่าใช้จ่ายสูงกว่า ระบบไฟฟ้า 1 เฟส
(3) ไฟฟ้า 1 เฟส (ไฟฟ้าตามบ้านเรือนทั่วไป)
ระบบไฟฟ้า 1 เฟส จะให้แรงดันไฟฟ้า 220-230V มีความถี่ที่ 50Hz โดยจะมีสายไฟอยู่ 2 เส้น คือสายเฟสหรือสายไฟ และสายนิวทรอล ซึ่งการใช้งาน เราจะต้องเสียบให้ครบทั้ง 2 ช่อง และสายไฟที่ใช้งาน 2 เส้น ถึงจะใช้งานได้
การติดตั้งระบบไฟฟ้า 1 เฟส สามารถขอติดตั้งได้ง่าย และมีค่าใช้จ่ายไม่แพงนัก จึงเป็นที่นิยมในการติดตั้งภายในบ้านเรือนทั่วไป

แรงดันไฟฟ้า เป็นหน่วยวัดที่ใช้ในการวัดแรงดันที่ทำให้กระแสไฟฟ้าไหลไปตามตัวนำไฟฟ้า เช่น สายไฟ ซึ่งมีหน่วยนับเป็น โวลต์ (Voltage) และที่เราเห็นบ่อย ๆ จะย่อด้วยสัญลักษณ์ V เช่น 220V เป็นต้น

สิ่งแรกที่ควรทำหลังจากที่เกิดไฟฟ้าลัดวงจร คือ ควรรีบตัดกระแสไฟฟ้าจากจุดที่เกิดการลัดวงจรในทันที ถ้าหากเกิดประกายไฟ ไม่ควรใช้นำสาดเข้าไปดับไฟโดยทันที เพราะอาจจะทำให้เกิดไฟฟ้าดูด และถ้าหากมีคนที่ถูกไฟดูดไม่ควรสัมผัสกับผู้ถูกไฟดูดโดยตรง ควรตัดกระแสไฟบริเวณดังกล่าวก่อน หรือถ้าหากตัดไฟไม่ได้ควรใช้อุปกรณ์ที่เป็นฉนวนไฟฟ้า ดึงรั้ง ผลักผู้ถูกไฟดูดออกมา